Wat is het verschil tussen obligaties en aandelen?

Gemiddelde leestijd: 15 minuten

Ben jij van plan om te investeren in obligaties? Of wil je weten wat het verschil is tussen obligaties en aandelen? 

In dit artikel vertel ik alles wat je moet weten om te investeren in obligaties, van de rentevoet tot de kredietwaardigheid, en van disagio tot de nominale waarde.

Wat is een obligatie?

Laten we eerst eens bekijken wat een obligatie is. Volgens het Nederlandse woordenboek is een obligatie een aan de beurs verhandelbare schuldbekentenis. Het is een schriftelijk bewijs dat iemand geld heeft uitgeleend (bv. aan de staat of een bedrijf). Vandaar ook de termen staatsobligaties en obligaties van bedrijven.

Een obligatie is dus een bewijs van een lening dat je kunt kopen en/of verhandelen. Obligaties hebben een lange looptijd en aan het einde hiervan moet de lening worden terugbetaald. Als je een obligatie koopt, dan verstrek je als het ware een lening en leen je een X-bedrag aan bijvoorbeeld een bedrijf. Het bedrijf is verplicht om deze lening af te lossen als de looptijd is verstreken. Aangezien je te maken hebt met kapitaal op de lange termijn, worden obligaties verhandeld op de kapitaalmarkt. De geldmarkt is voor het verhandelen op de korte termijn en het verschil zit hem in de looptijd. 

Het verschil tussen de kapitaal- en de geldmarkt:

Geldmarkt: Looptijd van 1 dag tot 1 of 2 jaar
Kapitaalmarkt: Looptijd van méér dan 1 of 2 jaar

Rente

Als je een lening afsluit, denk aan het nemen van een hypotheek, betaal je in ruil voor deze lening rente. Dit rentepercentage is afhankelijk van de lening en het risico dat hiermee gepaard gaat. Bij een hypotheek heeft de bank de woning als onderpand, waardoor het risico verlaagd wordt. Als je een obligatie koopt zijn de rollen omgedraaid. Want je neemt geen lening, maar je bent de lening verstrekker. Omdat niemand zijn geld zomaar uitleent, ontvang je als verstrekker van deze lening rente. Dit rentepercentage is afhankelijk van het risico dat je neemt.

Net als bij iedere vorm van investeren, is ook het kopen van obligaties niet zonder risico. Er is een kans dat je winst maakt, maar je moet er ook rekening mee houden dat je je investering deels of geheel kunt kwijtraken. Als een bedrijf bijvoorbeeld failliet gaat, zal deze niet in staat zijn om de lening terug te betalen en is jouw obligatie niets meer waard.

Kredietwaardigheid

Bij het kopen van een obligatie, is de rente die je ontvangt dus afhankelijk van het risico dat ermee gepaard gaat. Hoe hoger het risico; hoe hoger de rente, en andersom. Dit risico wordt bepaald aan de hand van de kredietwaardigheid. Hoe hoger de kredietwaardigheid; hoe groter de kans dat jouw lening zal worden terug betaald, oftewel hoe lager het risico. Er zijn specialisten die als werk hebben om deze kredietwaardigheid te bepalen en deze ondernemingen worden ook wel ratingbureaus genoemd. Zij weten precies waar ze op moeten letten, om te bepalen in welke mate een bedrijf of staat kredietwaardig is. Iets dat jou zal helpen om te bepalen welke obligaties je wil kopen.

Emissie

Als er nieuwe obligaties worden uitgegeven dan noem je dat een emissie. Als investeerder kun je je inschrijven voor een emissie, om bepaalde nieuwe obligaties te kopen. Natuurlijk is het mogelijk dat er meer investeerders zijn, dan obligaties die worden uitgegeven. Je kunt je niet altijd inschrijven of aanmelden voor een emissie. Zo zijn er vrije emissies waarvoor iedereen zich kan aanmelden, maar er zijn ook preferente emissies waarbij bestaande aandeelhouders voorrang krijgen. En zo zijn er nog meer verschillende soorten emissies met ieder hun eigen voorwaarden.

Wat is het verschil tussen obligaties en aandelen

Obligaties en aandelen worden vaak met elkaar verward en dit is niet zo gek, aangezien ze veel overeenkomsten hebben en je ze beide kunt verhandelen op de beurs. Toch zijn er ook een aantal belangrijke verschillen.

  • Als je een aandeel koopt, koop je in feite een stukje van de onderneming en word je mede-eigenaar. Bij een obligatie is dit niet het geval en verstrek je een lening aan een onderneming of een staat
  • Aandelen en obligaties vallen ieder in een andere vermogenscategorie. Omdat aandelen permanent zijn en niet worden afgelost, behoren ze tot eigen vermogen. Obligaties behoren echter tot vreemd vermogen. Vreemd vermogen is dus geleend geld
  • Omdat je met een obligatie geen mede-eigenaar bent, heb je ook geen stemrecht. Aandeelhouders kunnen wel meebeslissen over het bedrijf
  • Voor een aandeel ontvang je dividend, oftewel een deel van de winst als een bedrijf winstgevend is. Als je een obligatie koopt, dan ontvang je geen dividend maar rente 
  • Over het algemeen zijn obligaties minder risicovol dan aandelen

Handelen in obligaties

Je kunt natuurlijk obligaties kopen en vervolgens wachten tot de looptijd voorbij is, maar het is ook mogelijk om te handelen in obligaties. In beide gevallen is het belangrijk om het verschil te weten tussen de nominale waarde, de beurskoers en de emissiekoers.

De nominale waarde is vrij eenvoudig. Als de Nederlandse staat bijvoorbeeld een obligatie uitgeeft van €1000,-, dan staat dit gelijk aan de nominale waarde. Als de Nederlands staat in vertrouwen stijgt, dan zorgt dit ervoor dat de kredietwaardigheid groter wordt en de obligatie voor meer zal worden verhandeld op de beurs. Bijvoorbeeld voor €1200,-, en dit noem je de beurskoers. Dan is er ook nog de emissiekoers en dit is de waarde waarvoor een nieuwe obligatie wordt verkocht op de markt. Dit bedrag hoeft net als de beurskoers niet gelijk te zijn aan de nominale waarde en is tevens afhankelijk van de kredietwaardigheid. De emissiekoers wordt vaak aangegeven in een percentage. Waarbij het zou betekenen dat een obligatie met een nominale waarde van €1.000,- en een emissiekoers van 110%, voor €1.100,- wordt verhandeld.

Bepaal je Strategie voordat je gaat verhandelen

Als je al enige ervaring met beleggen hebt, is de kans groot dat je bepaalde strategieën wilt toepassen. Mogelijk heb je deze strategieën geleerd in een programma als de Trading Navigator van Harm van Wijk. Waarschijnlijk heb je dan ook geleerd dat je bij DEGIRO een Active-, Trader- of Day Trader-profiel nodig hebt. Mocht je een DEGIRO account met een van deze drie profielen hebben, kun je vrijwel iedere strategie toepassen. Voor meer informatie hierover verwijs ik je graag door naar het programma van Harm van Wijk. 

Trading Navigator Harm van Wijk

Trading Navigator

Ontdek hoe je met eenvoudige software inclusief cursus geld verdient op de beurs

Meld je Direct aan!

Agio en disagio

Als een obligatie voor meer geld wordt verkocht dan de nominale waarde, ook wel boven pari genoemd, dan ontvangt het bedrijf of de staat die de lening afneemt meer geld. Dit verschil wordt agio genoemd. Omgekeerd wordt het kopen van een aandeel voor minder dan de nominale waarde, beneden pari genoemd. En het verschil krijgt dan de naam disagio. Stel dat een onderneming een aandeel uitgeeft met een nominale waarde van €5.000,- en de emissiewaarde is €5.500,-, dan wordt de obligatie boven pari verkocht en bedraagt de agio €500,-. De obligatie wordt in dit geval overgewaardeerd. Als de nominale waarde gelijk is aan de emissiewaarde en deze dus 100% is, dan noem je dit a pari. Pari betekent van dezelfde waarde, en a pari is het Latijns voor op gelijke wijze.

Couponrente

Deze term is erg belangrijk, want de couponrente geeft aan hoeveel je daadwerkelijk ontvangt voor het verstrekken van de lening; het kopen van een obligatie. De coupon of de couponrente is de rentevoet en wordt uitgedrukt in een percentage. Stel dat je een obligatie koopt van €1000,- met een coupon(rente) van 10%, dan ontvang je ieder jaar €100,-. Dit gaat door totdat de vervaldatum bereikt is, want dit is de datum waarop de lening moet worden terugbetaald. Er zijn ook obligaties die geen vervaldatum hebben en dit soort obligaties worden eeuwig lopende obligaties genoemd.

Daarnaast heb je ook nog converteerbare obligaties die kunnen worden omgezet in aandelen, obligaties met een variabele rente waarvan de rentevoet dus niet vast staat (ook wel floating rate note genoemd). En je hebt nog ondergeschikte obligaties die als laatste worden uitbetaald als een bedrijf of staat faillissement aanvraagt. Deze laatste soort obligaties hebben een hoger risico en leveren dus vaak ook meer op (als de onderneming niet failliet gaat uiteraard). 

Hoe kan ik handelen in obligaties?

Handelen in obligaties, kan net zoals in aandelen, bij de meeste online brokers. Dit zijn bedrijven waarbij je toegang hebt tot de beurzen. Dit wordt dan alleen niet de aandelenmarkt, maar de obligatiemarkt genoemd. Een van deze online brokers waar je kunt handelen in obligaties is DeGiro. Houd er rekening mee dat het gebruik van een online broker kosten met zich meebrengt, zoals bijvoorbeeld een commissie en/of transactiekosten. Afhankelijk van het platform dat je gebruikt, kan dit een vast bedrag zijn of een percentage van je investering.

Conclusie

Wat is het verschil tussen obligaties en aandelen? Obligaties zijn in feite leningen die je verstrekt aan een bedrijf of staat. In ruil voor een geldbedrag ontvang je een obligatie, die meestal na een x-aantal jaar vervalt en de lening moet worden afgelost. In ruil voor jouw lening ontvang je rente en hoe risicovoller de obligatie; hoe meer rente je ontvangt.

Obligaties behoren tot de kapitaalmarkt en je kunt ze kopen en verhandelen op de obligatiemarkt. Als je handelt in obligaties zijn er een aantal waardes waar je op moet letten, namelijk: de nominale waarde, de beurskoers en de emissiekoers. Andere belangrijke termen die je zal tegenkomen zijn: agio, disagio, a pari, onder pari en boven pari. Als je een obligatie hebt gekocht, heeft deze veelal een couponrente, al zijn er een aantal uitzonderingen. De couponrente geeft aan wat de rentevoet van een obligatie is. Obligaties lijken op aandelen, maar vertonen ook een aantal belangrijke verschillen. Met een aandeel word je bijvoorbeeld aandeelhouder van een onderneming en met een obligatie niet. Een ander verschil is dat obligaties behoren tot vreemd vermogen, en aandelen tot eigen vermogen. Ik hoop dat dit artikel je heeft geholpen om meer te weten te komen over het kopen van obligaties.

Laat je goed informeren door experts. Een andere aanrader is dit boek van financieel journalist Janneke Willmse.

Simpel en succesvol beleggen ook in tijden van crisis

Financieel journaliste Janneke Willemse leert je in 7 stappen hoe je simpel en succesvol kan beleggen.

Bestel het boek direct >>

Veelgestelde vragen

Wat is een obligatie?

Een obligatie is een bewijs van een lening dat je kunt kopen en/of verhandelen. Het is een schriftelijk bewijs dat iemand geld heeft uitgeleend (bv. aan de staat of een bedrijf).

Wat is het verschil tussen obligaties en aandelen? Als je een aandeel koopt, koop je in feite een stukje van de onderneming en word je mede-eigenaar. Bij een obligatie is dit niet het geval en verstrek je een lening aan een onderneming of een staat

Waar kan ik handelen in obligaties?

Je kunt handelen in obligaties bij een online broker, zoals bijvoorbeeld op het platform van DeGiro.

Zijn obligaties hetzelfde als aandelen?

Nee. Als je een obligatie koopt, verstrek je een lening aan een bedrijf of staat, maar als je een aandeel koopt, koop je een stukje van de onderneming. In dit artikel gaan we verder in op de verschillen tussen aandelen en obligaties. Wat is het verschil tussen obligaties en aandelen is het je duidelijk geworden? Zo niet, dan kan je een bericht sturen naar onderstaande emailadres.

Zijn obligaties veilig?

In vergelijking met andere vormen van investeren, zoals aandelen, worden obligaties gezien als een veiligere manier van investeren. Toch zijn er wel degelijk risico’s verbonden met het kopen van obligaties en bestaat er altijd de kans dat je je gehele investering verliest. 

Lees hier ook andere mogelijkheden om te investeren in je financiële toekomst.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *